Ustawa GMO

26 czerwca 2019 r. zakończone zostały prace parlamentarne nad rządowym projektem ustawy o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów.

Ustawy jest odpowiedzią na oczekiwania konsumentów, których zdecydowana większość podchodzi z rezerwą do stosowania organizmów genetycznie zmodyfikowanych, zwłaszcza w produkcji żywności. Polacy chcą mieć 100% pewność, że nabywane przez nich produkty spożywcze nie zawierają w swoim składzie GMO lub też, że w procesie ich produkcji nie stosowano GMO.

Przyjęcie ustawy przez Parlament jest także realizacją zobowiązania wpisanego w Plan dla Wsi, który jest jednym z filarów Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju.

Prace ustawą rozpoczęły się w roku 2017 – jej projekt był bowiem dwukrotnie szeroko konsultowany publicznie. W ramach konsultacji zgłoszono przy tym szereg propozycji rozwiązań, które miały znaczący wpływ na końcowy kształt ustawy.

Znakowanie „wolne od GMO” będzie dobrowolne. Zgodnie z przepisami ustawy możliwe do oznakowania jako wolne od GMO będą następujące produkty: 

• żywność pochodzenia roślinnego, ale tylko taka, która ma odpowiedniki modyfikowane genetycznie dopuszczone do obrotu na rynku UE (kukurydza, rzepak, soja, burak cukrowy),
• żywność pochodzenia zwierzęcego uzyskana ze zwierząt lub od zwierząt karmionych paszami „bez GMO”,
• żywność wieloskładnikowa, która zawiera co najmniej 50% składników kwalifikujących się do oznakowania,
• pasze.

Ustawa szczegółowo określa wymagania wobec każdej z wymienionych grup produktów oraz formy ich oznakowania. Ustawa wprowadza przy tym identyczne w formie znaki graficzne zawierające oznaczenia słowne:

• „bez GMO” – w przypadku żywności pochodzenia roślinnego oraz pasz,
• „wyprodukowane bez stosowania GMO” – w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego i żywności wieloskładnikowej, w której znajdą się składniki pochodzenia zwierzęcego

Znaki graficzne zostaną określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Producenci będą mieć przy tym dwa lata na zmianę szaty graficznej dotychczas stosowanej na opakowaniach, aby tylko znaki, które zostaną określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, były stosowane i zapadały w pamięć konsumenta. 

Ustawa deleguje zadania kontrolne w przestrzeganiu prawidłowości jej zapisów Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych i Inspekcji Handlowej w zakresie kontroli żywności oraz Inspekcji Weterynaryjnej – w zakresie kontroli pasz.

Przepisy ustawy wejdą w życie 1 stycznia 2020 roku.